Sanctus Stanislaus Papczynski Scripta Collectanea

1 ??? św. Stanisław Papczyński SCRIPTA COLLECTANEA

prodromus reginae artium 2

3 ??? Sanctus Stanislaus Papczyński SCRIPTA COLLECTANEA EDITIO CRITICA Edidit Casimirus Krzyżanowski, MIC PROM I C WARSAW – POLAND MAR I AN H E R I TA G E STOCKBRIDGE, MA, USA

prodromus reginae artium 4 Copyright © 2022 Marian Fathers of the Immaculate Conception of the B.V.M. All rights reserved worldwide. Introductions translated by: Marina Batiuk Cover design and project coordination: Andrew R. Mączyński, MIC Page Layout: Eliza Wiśniewska The image on the cover: fragment of the 2017 painting of St. Stanislaus by M. Urban; located at the oldest Marian chapel in Puszcza Mariańska (the Marian Forest), Poland Illustration on the back of the front page: St. Stanislaus Papczyński, line-art by © Anna Kołyszko Imprimi potest: Most Rev. Fr. Andrzej Pakuła, MIC, PhD Superior General of the Congregation of Marian Fathers Rome, April 29, 2021, No. 74/2021 ISBN 978-1-59614-551-1 Library of Congress Control Number: 2021909902 First worldwide edition. Printed and bound in Poland.

5 ??? Index Contentorum Foreword. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 A Word from the Publisher . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Tabula abbreviationum et siglorum. . . . . . . . . . . . . . 23 Norma vitae Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Praefatio Informatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Caput I: De Fine et Admissione . . . . . . . . . . . . . . 45 Caput II: De Charitate . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Caput III: De Obedientia, Paupertate, Castitate . . . . . . . . 50 Caput IV: De Mortificatione. . . . . . . . . . . . . . . . 54 Caput V: De Recollectione . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Caput VI: Dispositio Temporis. . . . . . . . . . . . . . . 61 Caput VII: De Superioribus. . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Caput VIII: De Sacramentorum Frequentatione et Administratione . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Caput IX: De Congregationibus Habendis. . . . . . . . . . 72 Prodromus Reginae Artium Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Dedicatio B. Virgini Mariae . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Praefatio “Amice Lector” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Pars I: De Progymnasmatis Eloquentiae . . . . . . . . . . . . 95 Numerus I: De Progymnasmatis generis deliberativi . . . . . 96 Caput I: De Fabula . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Praxis I: Fabula mixta de equo, cervo et homine. . . . . . 97 Praxis II: Eadem fabula fusius dilatata . . . . . . . . . . . 97 Apologus: De quercu et arundine . . . . . . . . . . . . . 100 Caput II: De Narratione . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Praxis: Narratur factum Nicaetae iuvenis Aegyptii . . . . 102 Caput III: De Chria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 Praxis I: Chria hac laudatur Aeneae pietas erga patrem . . 106

6 index contentorum Praxis II: Exponitur vox illa Ecclesiae usitatissima: Amen. . 109 Praxis III: Scillurus ad concordiam filios hortatur. . . . . . 111 Caput IV: De Sententia . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Praxis: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Caput V: De Thesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 Praxis: An alienum regnum sit ambiendum? . . . . . . . 120 Numerus II: De Progymnasmatis generis Iudicialis . . . . . . . 124 Caput I: De Confirmatione . . . . . . . . . . . . . . . 124 Praxis: Confirmatur opinio Poetarum de bello Gigantum . 125 Caput II: De Confutatione . . . . . . . . . . . . . . . . 129 Praxis: Praecedens Confirmatio refellitur . . . . . . . . 130 Caput III: De Conciliatione . . . . . . . . . . . . . . . . 134 Praxis: Praecedentes opiniones conciliantur. . . . . . . 134 Caput IV: De Loco Communi . . . . . . . . . . . . . . . 140 Praxis: Locus communis in Saltatores . . . . . . . . . . 141 Caput V: De Legislatione. . . . . . . . . . . . . . . . . 144 Praxis: Pro lege D. Casimiro instante lata. . . . . . . . . 145 Numerus III: De Progymnasmatis generis demonstrativi. . . . 148 Caput I: De Laude. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 Praxis: Laus Deiparae Mariae Virginis . . . . . . . . . . 149 Caput II: De Vituperatione. . . . . . . . . . . . . . . . 157 Praxis: M. Tullii Ciceronis non a Sallustio. . . . . . . . 158 Caput III: De Imitatione. . . . . . . . . . . . . . . . . 163 Praxis I: Cicero Patriam loquentem secum imitatur . . . . 164 Praxis II: Anchisen mortuum Aeneae . . . . . . . . . . . 164 Praxis III: Cicero Milonem in exilium abeuntem . . . . . . 165 Caput IV: De Comparatione. . . . . . . . . . . . . . . . 167 Praxis I: Cicero honores suos cum Pisonianis comparat . . . 167 Praxis II: Comparatio Poesis cum Rhetorica . . . . . . . . 168 Caput V: De Descriptione . . . . . . . . . . . . . . . . 175 Praxis I: Caesaris Augusti persona describitur . . . . . . . 175 Praxis II: Describitur Altare Bergense S. Winoci . . . . . . 176 Praxis III: Describitur mons Appenninus . . . . . . . . . . 178

7 index contentorum Pars II: De Generali et Particulari Orationis artificio . . . . . . 181 Caput I: De Rhetoricis Praeludiis. . . . . . . . . . . . . 181 Caput II: De Inventione . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 Caput III: De Dispositione . . . . . . . . . . . . . . . . 202 Syllogismus Oratorius de Castitate . . . . . . . . 203 Enthymema Oratorium. . . . . . . . . . . . . 205 Praxis I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 Praxis II: Quis hominum bonus iudicandus? . . . . . . . 208 Praxis III: Arthemisia suadet Xerxi. . . . . . . . . . . . 210 Praxis IV. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .212 Caput IV: De prima Elocutionis Virtute: Elegantia . . . . . . 218 Caput V: De secunda Elocutionis Virtute: Compositione . . . 222 Caput VI: De Periodis. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 Caput VII: De tertia Elocutionis Virtute: Dignitate . . . . . . 233 Caput VIII: De Figuris Verborum . . . . . . . . . . . . . . 241 Caput IX: De Figuris Sententiarum . . . . . . . . . . . . . 248 Caput X: De Amplificatione . . . . . . . . . . . . . . . 270 Caput XI: De Memoria. . . . . . . . . . . . . . . . . . 285 Caput XII: De Actione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286 Appendix: Oratoriae Inventionis, Dispositionis, Elocutionis . . 289 Praxis I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .291 Praxis II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303 Praxis III: In Genere Iudiciali. . . . . . . . . . . . . . . 316 Corollarium: Modi Oratiunculas Construendi . . . . . . 328 Primus Modus: Per Syllogismum quinquepartitum . . . . . 328 Secundus Modus: Per Syllogismum quadripartitum . . . . . . 332 Tetrius Modus: Per Syllogismum tripartitum . . . . . . . . 334 Quartus Modus: Per Enthymema tripartitum . . . . . . . . 336 Quintus Modus: Per dilemma oratorium . . . . . . . . . . 337 Sextus Modus: Per Inductionem . . . . . . . . . . . . . 338 Septimus Modus: Per Exemplum. . . . . . . . . . . . . . 341 Octavus Modus: Per collectionem quinquepartitam. . . . . . . . . . 344 Nonus Modus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346 Decimus Modus: Per Thesim et Hypothesim . . . . . . . . 347

8 index contentorum Excerpta e Prima et Secunda Editione PRAr . . . . . . . . 351 1. Dedicatio Primae Editionis PRAr . . . . . . . . . . . . . 353 2. Dedicatio Secundae Editionis PRAr . . . . . . . . . . . . 355 3. “Candido Lectori Author salutem”. . . . . . . . . . . . . 356 4. Praxis III: S. Ioannes Ap. societatem Cerinthi haeretici fugit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357 5. Praxis: Confirmatur Polona libertas . . . . . . . . . . 361 6. Praxis: Confutatur Polona libertas . . . . . . . . . . . 364 7. Praxis IV: Tempestas et reddita malacia describitur. . . . . 368 8. Praxis V: Divitis hominis descriptio. . . . . . . . . . . 368 9. Praxis VI: Descriptio funebris pompae et funeris. . . . . . 369 10. Praxis VII: Infernarum poenarum descriptio. . . . . . . . . . . . . . . 371 11. Praxis VIII: Descriptio caelestis Patriae. . . . . . . . . . . 374 12. Praxis III: Epibatirion D. Stanislao Lubomirski ex nationibus exoticis reduci consecratum . . . . 379 Inspectio Cordis Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Pars I: Recollectiones in Dominicis . . . . . . . . . . . . . 403 Dominica I Adventus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403 Dominica II Adventus. . . . . . . . . . . . . . . . . . 407 Dominica III Adventus . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412 Dominica IV Adventus . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415 Dominica Infra Octavam Nativitatis. . . . . . . . . . . . 418 Dominica Infra Octavam Epiphaniae. . . . . . . . . . . . 422 Dominica II Post Epiphaniam . . . . . . . . . . . . . . . 426 Dominica III Post Epiphaniam. . . . . . . . . . . . . . . 430 Dominica IV Post Epiphaniam. . . . . . . . . . . . . . . 434 Dominica V Post Epiphaniam. . . . . . . . . . . . . . . 438 Dominica in Septuagesima. . . . . . . . . . . . . . . . 442 Dominica Sexagesimae. . . . . . . . . . . . . . . . . . 445 Dominica in Quinquagesima . . . . . . . . . . . . . . . 448 Dominica I Quadragesimae . . . . . . . . . . . . . . . . 452 Dominica II Quadragesimae. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457 Dominica III Quadragesimae. . . . . . . . . . . . . . . 460

9 index contentorum Dominica IV Quadragesimae. . . . . . . . . . . . . . . 464 Dominica Passionis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468 Dominica Palmarum. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471 Dominica Resurrectionis Domini. . . . . . . . . . . . . 475 Secunda Die Paschatis . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480 Tertia Die Paschatis. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483 Dominica in Albis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486 Dominica II Post Pascha. . . . . . . . . . . . . . . . . 489 Dominica III Post Pascha . . . . . . . . . . . . . . . . . 493 Dominica IV Post Pascha . . . . . . . . . . . . . . . . . 496 Dominica V Post Pascha. . . . . . . . . . . . . . . . . 500 Dominica Infra Octavam Ascensionis . . . . . . . . . . . 505 Dominica Pentecostes. . . . . . . . . . . . . . . . . . 508 Feria II Pentecostes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 513 Feria III Pentecostes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517 Dominica Trinitatis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521 Dominica Infra Octavam Corporis Domini . . . . . . . . . 525 Dominica III Post Pentecosten. . . . . . . . . . . . . . . 528 Dominica IV Post Pentecosten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 531 Dominica V Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . . . 534 Dominica VI Post Pentecosten. . . . . . . . . . . . . . . 536 Dominica VII Post Pentecosten. . . . . . . . . . . . . . 539 Dominica VIII Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . . 542 Dominica IX Post Pentecosten. . . . . . . . . . . . . . . 544 Dominica X Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . . . 547 Dominica XI Post Pentecosten. . . . . . . . . . . . . . . 550 Dominica XII Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . . 553 Dominica XIII Post Pentecosten. . . . . . . . . . . . . . 555 Dominica XIV Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . 558 Dominica XV Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . . 561 Dominica XVI Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563 Dominica XVII Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . 566 Dominica XVIII Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . 569 Dominica XIX Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572 Dominica XX Post Pentecosten. . . . . . . . . . . . . . 574

10 index contentorum Dominica XXI Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577 Dominica XXII Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . 580 Dominica XXIII Post Pentecosten. . . . . . . . . . . . . 583 Dominica XXIV Post Pentecosten . . . . . . . . . . . . . 585 Dominica VI Post Epiphaniam. . . . . . . . . . . . . . . 588 Pars II: Recollectiones in Totius Anni Solennioribus Festis. . . 590 In Festo Circumcisionis Domini . . . . . . . . . . . . . . 590 In Festo Epiphaniae Domini. . . . . . . . . . . . . . . . 593 In Festo Sanctorum Fabiani et Sebastiani Martyrum . . . . . 595 In Festo Sanctae Agnetis Virginis et Martyris. . . . . . . . 599 In Conversione Sancti Pauli Apostoli . . . . . . . . . . . 602 In Festo Purificationis Beatae Virginis Mariae . . . . . . . . 605 In Festo Sancti Matthiae Apostoli . . . . . . . . . . . . . 607 In Festo Sancti Casimiri Confessoris . . . . . . . . . . . . 610 In Festo Sancti Ioseph Sponsi Beatae Virginis . . . . . . . . 614 In Festo Annunciationis Beatae Virginis . . . . . . . . . . 617 In Festo Sancti Adalberti Archiepiscopi et Martyris. . . . . 621 In Festo Sancti Marci Evangelistae . . . . . . . . . . . . . 624 In Festo Sanctorum Philippi et Iacobi Apostolorum. . . . . 627 In Festo Inventionis Sanctae Crucis . . . . . . . . . . . . 630 In Festo S. Stanislai Episcopi et Martyris Patroni Poloniae . . 634 In Apparitione Sancti Michaelis Archangeli. . . . . . . . . 637 In Festo Ascensionis Domini . . . . . . . . . . . . . . . 639 In Festo Corporis Christi . . . . . . . . . . . . . . . . . 643 In Nativitate Sancti Ioannis Baptistae. . . . . . . . . . . . 646 In Festo Sanctorum Petri et Pauli Apostolorum. . . . . . . 649 In Festo Visitationis Beatae Mariae Virginis . . . . . . . . . 652 In Festo Margarethae Virginis et Martyris . . . . . . . . . 655 In Festo Sanctae Mariae Magdalenae. . . . . . . . . . . . 658 In Festo Sancti Iacobi Apostoli. . . . . . . . . . . . . . . 661 In Festo Sanctae Annae Aviae Christi Domini . . . . . . . . 664 In Festo Dedicationis Sanctae Mariae ad Nives . . . . . . . 666 In Festo Transfigurationis . . . . . . . . . . . . . . . . 669 In Festo Sancti Laurentii Levitae et Martyris . . . . . . . . .671 In Festa Beatissimae Virginis Assumptione. . . . . . . . . 674

11 index contentorum In Festo Sancti Bartholomaei Apostoli. . . . . . . . . . . 677 In Festa Virginis Beatissimae Nativitate. . . . . . . . . . . 680 In Festo Exaltationis Sanctae Crucis . . . . . . . . . . . . 683 In Festo Sancti Matthaei Apostoli et Evangelistae. . . . . . 686 In Translatione Sancti Stanislai Episcopi et Martyris . . . . . 689 In Festis (citationes): S. Venceslai, Dedicationis S. Michaelis Archangeli, S. Hedvigis Viduae, Translationis S. Adalberti, S. Lucae. . . . 692 In Festo Sanctorum Simonis et Iudae Apostolorum. . . . . 692 In Festa Omnium Sanctorum Solennitate. . . . . . . . . . 695 In Festo Sancti Martini Episcopi Turonensis . . . . . . . . 698 In Festo (citatio) S. Elisabeth Viduae. . . . . . . . . . . . 700 In Festa Beatae Virginis Mariae Praesentatione. . . . . . . 701 In Festo Sanctae Catharinae Virginis et Martyris. . . . . . . 703 In Festo Sancti Andreae Apostoli . . . . . . . . . . . . . 705 In Festo Sancti Nicolai Pontificis. . . . . . . . . . . . . . 708 In Festo Immaculatae Conceptionis Virginis Mariae. . . . . 711 In Festo Sancti Thomae Apostoli . . . . . . . . . . . . . 714 In Solennissima Christi Domini Nativitate. . . . . . . . . 716 In Eadem Festivitate Recollectio II . . . . . . . . . . . . . 719 In Festo Sancti Stephani Protomartyris . . . . . . . . . . . 722 In Festo Sancti Ioannis Evangelistae . . . . . . . . . . . . 725 In Festo Sanctorum Innocentium . . . . . . . . . . . . . 728 Pars III: Recollectiones in Communi . . . . . . . . . . . . . 731 Diebus Festis Apostolorum. . . . . . . . . . . . . . . . 731 In Communi Evangelistae. . . . . . . . . . . . . . . . . 733 In Communi Martyris . . . . . . . . . . . . . . . . . . 734 In Communi Plurium Martyrum . . . . . . . . . . . . . 736 In Communi Confessoris Pontificis . . . . . . . . . . . . 738 In Dedicatione Ecclesiae. . . . . . . . . . . . . . . . . 740 Pars IV: Recollectiones Pro Hebdomadalibus Exercitiis. . . . . 743 Recollectio I: De Beneficiis Universalibus . . . . . . . . 744 Recollectio II: De Particularibus Dei Beneficiis. . . . . . . 746 Recollectio III: De Virtutibus Examen Instituendum, ac Primo De obedientia. . . . . . . . . . 747

12 index contentorum Recollectio IV: De Obedientia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 749 Recollectio V: De Virtute Castitatis. . . . . . . . . . . . 751 Recollectio VI: De Eadem Virtute . . . . . . . . . . . . 752 Recollectio VII: De Virtute Paupertatis . . . . . . . . . 754 Recollectio VIII: De Eadem Virtute . . . . . . . . . . . 756 Recollectio IX: De Charitate. . . . . . . . . . . . . . 758 Recollectio X: De Eadem Virtute . . . . . . . . . . . 761 Recollectio XI: De Religiosa Humilitate . . . . . . . . . 764 Recollectio XII: De Eadem Virtute . . . . . . . . . . . 767 Recollectio XIII: De Modestia. . . . . . . . . . . . . . 771 RecollectioXIV: De Prudentia . . . . . . . . . . . . . . 774 Recollectio XV: De Reliquis Virtutibus ad Religiosam Perfectionem Facientibus . . . . . . . . . . . 777 Recollectio XVI: Praeparatio ad SS.mam Communionem . . 780 Recollectio XVII: Post Reditum a Sacra Mensa. . . . . . . 782 Recollectio XVIII: Ante Quamlibet SS. Communionem . . . 784 Recollectio XIX: Post Quamlibet SS. Communionem. . . . 786 Actus Contritionis . . . . . . . . . . . . . . . . . . 788 Oratio Vocalis ante SS.mam Communionem . . . . . . . 789 Pars V: Recollectiones Quotidianae. . . . . . . . . . . . . . 791 1. Die Lunae, Mane: De Oratione Christi in horto . . . . . . . 791 2. Die Lunae, Vesperi: De Mortis Certitudine, Incerto Tempore, Loco, Modo. . . . . . . . . . . . . . 792 3. Die Martis, Mane: De Christi Domini Captivitate, Accusatione, Percussione, Carcere et Illusione. . . . . . . . . . . . . 794 4. Die Martis, Vesperi: De Agone Hominis, Statu Humani Corporis Post Animae Discessum ad Dei Tribunal et Sepultura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 796 5. Die Mercurii, Mane: De crudelissima Salvatoris nostri flagellatione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 798 6. Die Mercurii, Vesperi: De Ultimo Decretorio Die et Signis Illum Antecedentibus. . . . . . . . . . . . . . . . . . 801 7. Die Iovis, Mane: De Spinea Christi Coronatione, et Coram Populo Exhibitione. . . . . . . . . . . . . . . 802

13 index contentorum 8. Die Iovis, Vesperi: De Conflagratione Mundi, Mortuorum Excitatione, Christi Altero Adventu et in Bonos Malosque Certa Sententia Ferenda . . . . . . . . . . . . . . . . . 804 9. Die Veneris, Mane: De Baiulatione Crucis, Suspensione et Morte Christi Domini . . . . . . . . . . . . . . . . . 806 10. Die Veneris, Vesperi: De situ, poenisque exterioribus et interioribus inferni. . . . . . . . . . . . . . . . . . 808 11. Die Sabbati, Mane: De Lateris Apertione, Depositione Sepulturaque Christi Domini et Virginis Mariae Doloribus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 810 12. Die Sabbati, Vesperi: De Singulis Singulorum Damnatorum Poenis,. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 812 13. Die Dominico, Mane: [De Christi Descensione ad Limbum] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 814 14. Die Dominico, Vesperi: De Caelesti Patria ac Sempiterna Beatitudine. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 815 Templum Dei Mysticum Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823 Dedicatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 829 Censura, Approbatio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 830 Declaratio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 831 Caput I: Christianus Est Templum Dei . . . . . . . . 832 Caput II: Imago Templi Mystici . . . . . . . . . . . . 835 Caput III: Altare Templi Mystici. . . . . . . . . . . . 840 Caput IV: Sacrificium Templi Mystici . . . . . . . . . . 843 Caput V: Sacerdos Templi Mystici . . . . . . . . . . . 848 Caput VI: Victima Templi Mystici . . . . . . . . . . . 850 Caput VII: Incensum Templi Mystici. . . . . . . . . . . 856 Caput VIII: Lucerna Templi Mystici. . . . . . . . . . . 858 Caput IX: Ornamenta Templi Mystici . . . . . . . . . . . . . . . . . . 861 Caput X: Candelabrum Templi Mystici . . . . . . . . . 865 Caput XI: Concionator Templi Mystici . . . . . . . . . 868 Caput XII: Cantores Templi Mystici . . . . . . . . . . . 872 Caput XIII: Ministri Templi Mystici . . . . . . . . . . . 874

14 index contentorum Caput XIV: Portae Templi Mystici . . . . . . . . . . . . 877 Caput XV: Fenestrae Templi Mystici. . . . . . . . . . . 879 Caput XVI: Mundities Templi Mystici . . . . . . . . . . 881 Caput XVII: Tectum Templi Mystici. . . . . . . . . . . . 884 Caput XVIII: Campana Templi Mystici . . . . . . . . . . 887 Caput XIX: Dedicatio Templi Mystici . . . . . . . . . . 891 Caput XX: Tutelares Templi Mystici . . . . . . . . . . . 894 Caput XXI: Restoratio Templi Mystici . . . . . . . . . . 896 Caput XXII: Reconciliatio Templi Mystici . . . . . . . . . 911 Caput XXIII: Immortalitas Templi Mystici. . . . . . . . . 916 Caput XXIV: Gloria Templi Mystici. . . . . . . . . . . . 920 Orator Crucifixus Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 931 Dedicatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 935 Salve Lector, Facultas Censoris. . . . . . . . . . . . . . . . 936 Verbum I: Pater dimitte illis: non enim sciunt, quid faciunt . . . . . . . . . . . . . . . . . 937 Verbum II: Amen dico tibi: hodie mecum eris in Paradiso. . . . . . . . . . . . . . . . . 945 Verbum III: Dixit Matri suae: “Mulier, ecce Filius tuus”. Deinde disciuplo: “Ecce Mater tua” . . . . . . .956 Verbum IV: Deus Meus, ut quid dereliguisit me?. . . . . . .967 Verbum V: Sitio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .975 Verbum VI: Consummatum est . . . . . . . . . . . . . .984 Verbum VII: Pater, in manus tuas commendo spiritum meum . . . . . . . . . . . . . . . .994 Christus Patiens Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1009 Epistola Dedicatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1013 Discursus I: Balneum Horti . . . . . . . . . . . . . . 1015 Discursus II: Spontanea Vincula . . . . . . . . . . . . .1020 Discursus III: Flagella Peccatoris. . . . . . . . . . . . . 1030 Discursus IV: Spineum Diadema . . . . . . . . . . . . .1041

15 index contentorum Discursus V: Onus Leve . . . . . . . . . . . . . . . . 1049 Discursus VI: Crux Gloriosa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1055 Discursus VII: Mors Mortis. . . . . . . . . . . . . . . .1063 Scripta Laudativa General Introduction to Scripta Laudativa . . . . . . . . . . 1076 1. Doctor Angelicus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1077 Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1079 Dedicatio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1083 Doctor Angelicus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1084 2. Panegyris Lyrica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1099 Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1101 Decus Illustrissimae Domus Gembicianae. . . . . . . . . 1103 Panegyris Lirica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1105 3. Panegyricus Principi Michaeli Korybuth Consecratus. . . . 1113 Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1115 Dedicatio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1119 Rex Divinitus Electus . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1121 Votum ad Mariam Reginam Poloniae . . . . . . . . . . . 1135 4. Triumphus sine originali macula conceptae Magnae Virgini. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1137 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1139 Triumphus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1143 Scripta Historica General Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . .1149 1. Secreta Conscientiae. . . . . . . . . . . . . . . . . . 1151 2. Professio Votorum Simplicium. . . . . . . . . . . . . .1154 3. Protestatio Romam Abeuntis. . . . . . . . . . . . . . .1157 4. Litterae ad P. Cosmum Chiara, S.P.. . . . . . . . . . . . 1163 5. Oblatio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1165 6. Apologia Pro Egressu e Scholis Piis . . . . . . . . . . . .1174 Causa Prima: Odium . . . . . . . . . . . . . . . . . 1176 Causa Secunda: Veteris Observantiae Relaxatio. . . . . . . 1194 Causa Tertia: Charitas . . . . . . . . . . . . . . . . .1200 Causa Quarta: Impedimenta Ingenii . . . . . . . . . . . 1203

16 index contentorum 7. Fundatio Domus Recollectionis . . . . . . . . . . . . . 1206 8. Litterae ad P. Alexium Armini, S.P.. . . . . . . . . . . . 1221 9. Litterae ad Marianos in Eremo Corabieviensi . . . . . . . 1226 10. Litterae ad Ordinem Fratrum Minorum . . . . . . . . . .1230 11. Testamentum Primum . . . . . . . . . . . . . . . . . 1232 12. Litterae ad Marianos. . . . . . . . . . . . . . . . . . 1236 13. Litterae ad P. Ioannem Foci, S.P. . . . . . . . . . . . . . 1238 14. Testamentum Alterum. . . . . . . . . . . . . . . . . .1240 15. Professio Votorum Solemnium. . . . . . . . . . . . . .1248 16. Praecepta Pro Eremo Corabieviensi . . . . . . . . . . . 1250 Appendix 1. Supplica Prima Sanctae Congregationi Episcoporum et Regularium (20 Junii 1692) . . . . . . . . .1257 2. Supplica Seconda Sanctae Congregationi Episcoporum et Regularium (22 Agosto 1692). . . . . . . .1260 3. Supplica Sanctissimo Domino Innocentio (13 Septembris 1692) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1263

17 ??? Foreword On June 5, 2016, in St. Peter’s Square at the Vatican, Pope Francis canonized Stanislaus of Jesus and Mary Papczyński, Founder of the Congregation of Marian Fathers of the Immaculate Conception of the Most Blessed Virgin Mary. This event was of the utmost importance for the recognition of St. Stanislaus’ holiness of life, but it is also a signpost, as it were, for his spiritual sons and an indication that the lifestyle that he defined for that Congregation leads to holiness. The act of canonization is also important for the entire Catholic Church. It is, in a sense, an ecclesiastical summary of St. Stanislaus’ life. The highest authority in the Church recognized him as a model of Christian life for all Christ’s faithful and indicated him as one of the many reference points for Catholics in today’s world, which is marked by turmoil, rapid secularization, and the persecution of Christians. Although the canonization took place more than 300 years after St. Stanislau’s death, for a believer, time is not of great importance: it belongs to God and His Providence. And if the example of the Saint and his intercession were given to us only today, it is because – by the Will of God – “his time” has come now. It is in this context that the initiative of collecting and releasing in one volume all extant written works of St. Stanislaus of Jesus and Mary in their original language, (that is Latin – the language of the entire Catholic Church) should be regarded. We know that our Saint was highly proficient in this language. Moreover, as a professor of rhetoric, he used Latin for teaching and he also published his most important books in this language. Suffice it to say, for many years Polish colleges employed the rhetoric textbook of his authorship for teaching, and outstanding figures of the period of at least two centuries (i.e. 17th and 18th) learned from it as well. Among his other works is TemplumDei Mysticum, first released in 1675, during his lifetime and again posthumously in 1741, which is an excellent treatise and which St. Stanislaus Papczyński

18 foreword recommends as “a greatly beneficial work for people of every walk of life” (“Opusculum cuivis hominum statui maxime proficuum”). On the other hand, his Inspectio Cordis is a book containing profound spiritual meditations. These, and other written works that survived to our time and are now assembled in this edition, provide a wonderful illustration of the culture and mentality of his contemporary times, that is, the 17th century, which is referred to by experts of this period as the “golden age of Polish spirituality.” I am very pleased with the release of all of St. Stanislaus of Jesus and Mary Papczyński’s extant writings in Latin, which facilitates access to his works in their original language. Understandably, the original language conveys many nuances and connotations that may be difficult to render by – or even lost in – the best translations. At the same time, the use of Latin – which is the language of the Church – places the author’s works in the galaxy of the centuries-old tradition of doctrinal and spiritual writings. The present release will be an infinite source of research and analysis for future researchers. This is especially important because St. Stanislaus of Jesus and Mary was an expert on the Fathers of the Church and ancient ecclesiastical writers. This fact becomes clearly apparent even with a cursory reading of his works. The present edition was made possible through the effort of many people. First, I want to mention Casimir Krzyżanowski, MIC, who not only recovered but also released in print many of St. Stanislaus of Jesus and Mary Papczyński’s written works. In his capacity as the General Postulator in Stanislaus Papczyński’s beatification process, Fr. Casimir prepared the majority of St. Stanislaus’ books for the needs of that process, including some of them in the work called Positio (Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum, Officium Historicum, Poznaniensis Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Stanislai a Iesu Maria Papczyński, Fundatoris Clericorum Regularium Immaculatae Conceptionis B.V.M. († 1701), Positio super Introductione Causae et super virtutibus ex officio concinnata, Romae 1977). With time, however, he decided to release in print all the extant works in the form of successively appearing books (volumes: 5, 6, 7, 8,

19 foreword 9, 10, 11) as part of the series “Fontes Historiae Marianorum” produced by the Institutum Historicum Marianorum. The great work of collecting these scattered writings, preparing them for a new release, and providing them with introductions tailored for that edition was carried out by Marina Batiuk. The spiritus movens behind the entire project, as well as its publisher, is Andrew Mączyński, MIC. Thanking them for this enormous effort, I would like to promise that it will not go to waste. What is more, they performed a task for which all those who will come to reach for this book in the future will be grateful to them. To close, I would like to entrust all of the readers to the Immaculate Mother of the Lord, in St. Stanislaus of Jesus and Mary Papczyński’s favored words: Immaculata Virginis Mariae Conceptio, sit nobis salus et protectio! Andrzej Pakuła, MIC Superior General of the Congregation of Marian Fathers Rome, February 2, 2021

prodromus reginae artium 20

21 ??? AWord From the Publisher Sanctus Stanislaus Papczyński’ Scripta Collectanea is an anthology of the Marian Founder’s Latin works which have survived to our times. Saint Stanislaus also wrote in his native Polish, but the manuscripts of his Polish writings have not survived. Scriptural quotations used throughout these works are the original quotations that St. Stanislaus took from the Latin Vulgate Bible. Two important events inspired the publication of this anthology. The first – and most important one – is our desire to celebrate the 5th Anniversary of the Canonization of Fr. Stanislaus, which took place on June 5, 2016, in the Vatican. Another no less important event is the 350th Anniversary of the Founding of the Congregation of Marian Fathers, which took place on December 11, 1670. The anthology, presented here, is based on critical editions of St. Stanislaus’ original Latin works, prepared for publication in 1998-2001 by the late Casimir Krzyżanowski, MIC, and released successively as separate books as part of the series Fontes Historiæ Marianorum (Nos. 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11), published by the Institutum Historicum Marianorum. Compared to the original edition prepared by C. Krzyżanowski, MIC, this edition introduces some minor changes to better assist the reader. C. Krzyżanowski gave variants of words or expressions (taken from other editions and archival versions of the text) as footnotes at the end of each page, but in this present edition the same explanations and comments have been placed immediately after the sentence they refer to or at the end of the relevant paragraph. Scripta Collectanea would have never seen the light of day, had it not been for the dedicated work of Marina Batiuk, who performed the great work of collecting and arranging scattered individual volumes, previously edited and published – as mentioned earlier – by C. Krzyżanowski. For this work, we express to M. Batiuk our deep gratitude.

22 a word from the publisher The anthology does not follow any chronological order. First comes the Rule of Life, because this work is most characteristic for the spirituality of Fr. Papczyński and the Congregation of Marian Fathers, which he founded. Subsequent works are arranged according to size, from the largest to the shortest. The Annex concluding the book contains three documents, none of which were written by Fr. Stanislaus Papczyński. They are the précises of the Marian Founder’s letters, drawn up by the Congregation for Bishops and Religious in Rome. All St. Stanislaus’ works are preceded in this book by an introduction, explaining their nature, circumstances of their creation and their significance. This applies also to the three documents in the Annex. The introductions were borrowed from Pisma Zebrane – a Polish-language translation of St. Stanislaus’ writings – released inWarsaw, Poland in 2016 by the Marian Fathers’ Publishing House Promic. The only exception is the introduction to Oblatio. The introductions were translated into English, which – like Latin in the past – is often called today the main universal language of modern man, being the primary language of the sciences and higher education in many countries. To close, we hope to see the present publication become, in the future, a useful instrument for Latin-speaking international researchers studying Church history of the 17th century and its accompanying spirituality. Andrew R. Mączyński, MIC Vice-Postulator of the Marian Fathers’ Canonization Causes in North America and Asia and Project Coordinator Stockbridge – June 5, 2021 Fifth Anniversary of Stanislaus Papczyński’s canonization.

23 ??? Tabula abbreviationum et siglorum AAC Ambrosius, De Abel et Cain: PL. AAP Archivum Archidioecesan. Posnaniense (Polonia): Collectio APS (Acta Processuum Sacrorum) AAS Acta Apostolicae Sedis. Comm. off, Roma 1909– ACE Ambrosius, Commentaria in Evangelium sec. Lucam, Opera III, Romae 1579. ADCH Ambrosius, De dignitate conditionis humanae: PL. ADO Ambrosius, De Officiis: Opera IV, Romae 1582. ADPD Anselmus, Dialogus de Passione Domini: Opera Omnia, Lugduni 1630. AEI Albertus Magnus, Enarrationes in Ioannem: Opera Omnia, Parisiis 1898. AFP Posnanien. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Stanislai a I. M. Papczyński [...], Animadversiones R.P. D. Fidei Promotoris Super Dubio An sit signanda Commissio Introductionis Causae [...], Ms., – AAP: APS 9, pp. [1-74]. NB: Summ. Obj. – Summarium Objectionale, – ibid. AGM Archivum Generale CC. Marianorum ( Romae). AGSP Archivum Generale Scholarum Piarum (Romae). ALM Albertus Magnus, De Laudibus B. Mariae Virg.: Opera Omnia, Parisiis 1848. AMS Augustinus, Meditationes, Soliloquia et Manuale, ed. Taurini 1929. AMT Augustinus, Meditationes, ed. Taurini 1929. AO S. Ambrosius, Opera I-IV, Romae 1582. Apologia S. Papczyński, Apologia pro egressu e Scholis Piis, ms., ca 1671: ed. InstitHM (FHM 8: SH, 31-73), 1999. APost.MIC Archivum Postulationis Generalis CC. Marianorum, Romae (Via Corsica 1). APS vide: AAP ASanc Acta sanctorum I-LXIII, ed. J. Bollandus et al., Paris/ Bruxelles 1863-1940. BBM Bernardinus de Busti, Mariale... de singulis festivitatibus beatae Virginis..., s. l.e.a.

24 tabula abbreviationum et siglorum BDS Bellarminus R., De septem verbis a Christo in Cruce prolatis, Ratisbonae 1925. BE Basilius Magnus, Epistolae: PG. BHE J. Nidermann, Heroum Epistolae, Epigrammata et Herodias, Antverpiae 1624. BHL Bibliotheca hagiographica Latina antiquae et mediae aetatis, 2 voll., Bruxelles 1898-1901; Suppl.,2 1911. BLVM Bernardus, De Laudibus Virginis Matris, super Missus est: PL. BMA Bemardus, Meditationes... , in: D. Aurelii Augustini Meditationes, Lugduni-Parisiis 1861. BMP Bernardus, Meditationes piissimae...: PL. BMed Bonaventura, Meditationes devotissimae totius vitae Domini Nostri Iesu Christi, [Paieae 1490] BMPM Baptista Mantuanus, Prima Parthenicae Virgo Maria: Omnia Opera, Bononiae 1502. BO Bernardus, Opera Omnia, Parisiis 1616. Boniecki A. Boniecki, Herbarz Polski I-XVI, Warszawa 1899-1913. BPD Bernardus, De Passione Domini, in: S. Bernardi Claraevalensis Abbatis Primi Opera Omnia, Parisiis1615. BPE Blosius L., Dominicae Passionis Explicatio: Opera, Coloniae 1606. BR Breviarium Romanum, ex decreto SS. Concilii Tridentini Restitutum [...] Recognitum, Taurini-Romae13 1941. BS Bibliotheca Sanctorum I-XIII, Roma 1961-70. BSA Bernardus, Sermo in festo Annuntiationis BMV: PL. BSP Bernardus, Sermo I in die Paschae: CLCE BSS Bernardus, Sermones de Sanctis: PL. BSCS Bernardinus Senensis, De Conversione Samaritanae: Opera Omnia, Florentiae 1956. BSV Biblia Sacra, ed. Vulgatae, Ratisbonae 1929. BT Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (Biblia Tysiąclecia), red. A Jankowski et al., Poznań 1965, 31970. BullRom Bullarium Romanum BURG Burg(us), Petrus Baptista, Mars Sveco-Germanicus, Coloniae Agrippinae 1641.

25 tabula abbreviationum et siglorum BUT Biblia Utriusque Testamenti, Oliva 1557. CAL Curtis, De rebus Alexandri Magni Historia, Lipsiae 1696. CCCat Catechismo della Chiesa Cattolica, Citta del Vaticano 1992. CCG Caietanus, Commentarium in Genesim: In Pentateuchum commentarii, Romae 1532. CChrL Corpus christianorum seu nova Patrum collectio. Series Latina, Turnhout 1954CChrM Corpus christianorum seu nova Patrum collectio. Continuatio Mediaevalis, Turnhout 1971Choy [Dominicus Choynacki, SP], Brevis Collectio. De introductis Scholis Piis in Poloniam [...], Ms. (1775), Archivum Scholarum Piarum, Cracoviae. CDLI F. Calonghi, Dizionario Latino-Italiano, Torino 1964. CE The Catholic Encyclopedia, 15 voll., New York 1907CEC Caietanus, Evangelia cum Commentariis, s.l. 1530. CLCE Cornelius à Lapide, Commentaria in Quattuor Evangelia, ed. 5-a, Taurini-Romae 1941. CLL Calepinus, Septem Linguarum Lexicon Latinum, Patavii 81758. CNDL Cassell’s New Latin Dictionary, New York 1959. COB Cicero M. Tullius, Opera Omnia, Basileae 1687. COL Cicero, Opera, Lipsiae 1814-21. Const.S.P. Constitutiones Congregationis Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum, in: Clericorum Regularium Scholarum Piarum I. Constitutiones cum Notis. II. Regulae et Ritus Communes. [...], s. l. 1768. COT Cicero, Opera, Turici 1826-38, 12 voll. CTL Cicero, Laelius sive De Amicitia Liber, Londinii 1853. CP S. Papczyński, Christus Patiens, Varsaviae 1690: ed. Institut HM (FHM 7), 1998. CSP I. Climacus, Scala Paradisi, Coloniae Agrippinae 1601. CSPD Catharina Senensis, De Providentia Dei: Dialogi... per D. Raymundum a Vineis ... in Latinum conversi, Ingolstadii 1583. CTV Concilium Tridentinum, Venetiis 1570.

26 tabula abbreviationum et siglorum DA S. Papczyński, Doctor Angelicus, Varsaviae [1664]: ed. InstitutHM (FHM 10, 69-98), 2001. DEI Dizionario Enciclopedico Italiano I-XII, Roma 1955-1961. DIP Dizionario degli Istituti di Perfezione, 8 voll., Roma, ed. Paoline, 1973-1988. DSE Decretum super examine, revisione, et approbatione Operum typis editorum, et Manuscriptorum Servi Dei, ms. originale, – eius locatio v. Positio, p. XVII. DThC Dictionnaire de theologie catholique I-XV, red. A. Vacant et al., Paris 1930-50. EC The Catholic Encyclopedia, 15 voll., New York 1907-13. ECat Enciclopedia Cattolica I-XII, Citta del Vaticano, 1948-54. EGC Epistolario di San Giuseppe Calasanzio, ed. L. Picanyol, SP (Editiones Calasanctianae), Roma 1950-1956, I-IX. EHM Eusebius Hieronymus, Commen. in Evang. Matthaei: PL. EI Enciclopedia Italiana, 35 voll., Roma 1929-49. EKośc Encyklopedia Koscielna, ed. M. Nowodworski, 33 voll., Warszawa 1873-1933. EK Encyklopedia Katolicka, 6 voll., Lublin 1973-1993. EncOrg Encyklopedia Powszechna S. Orgelbranda I-XXVIII, Warszawa 1859-68. Eph.Cal. Ephemerides Calasanctianae, comment. bimestre Edit. Calas., Roma 1931ss. ES Ephrem Syrus, sermo De Sanctissimae Dei Genitricis Virginis Mariae Laudibus: Opera Omnia, Antverpiae 1619. FDR St. a I.M. Papczyński, Fundatio Domus Recollectionis..., ca 1675: “Positio” pp. 358-368. FHM Fontes Historiae Marianorum, ed. Institutum Hitoricum Marianorum, 1-, Varsaviae 1995FLL Forcellini et al., Lexicon Totius Latinitatis, Patavii 1864. GMJ Gregorius Magnus, Moralia in Job: PL. Gloger Z. Gloger, Encyklopedia Staropolska Ilutrowana I-IV, Warszawa 1900-03, 1974. HEM Hugo, In Evangelium secundum Matthaeum, in: In Evangelia…, Coloniae Agrippinae 1621.

27 tabula abbreviationum et siglorum HierCat Hierarchia catholica medii aevi sive summorum pontificum [...]; ab A.D. 1923: Hierarchia catholica et recentioris aevi I-VII, ed. C. Eubel et al., Monasterii, Patavii 1898-1979. HOL Horatius Flaccus, The Odes and Epodes, Leipzig 1869. HP Hagiografia Polska. Slownik bio-bibliograficzny I-II, red. R. Gustaw, Poznań 1971-72. IC S. Papczyński, Inspectio Cordis, ms., s.l., s.a: ed. InstitHM (FHM 9), 2000. ICDO Isidorus Clarius, In sermonem Domini … Orationes, Venetiis 1556. ICH anon., De imitatione Christi, ed. Pax, Warszawa 1981. ICHH Ioannes Chrysostomus, Homiliae: PG. ICK Thomas à Kempis, De Imitatione Christi, Romae 1925. ICPC Ioannes Chrysostomus, In omnes D. Pauli epistolas commentarii, Basileae 1536. ICPH Ioannes Chrysostomus, In Psalmos Homiliae, Venetiis 1549. InstitHM Institutum Historicum Marianorum (cf. FHM). ICDO Isidorus Clarius, In sermonem Domini...Orationes, Venetiis 1556. IHEG Isidorus Hispalensis, Enarrationes... in Genesim, Rothomagi 1647. Informatio Posnanien. Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Stanislai a J.M. Papczyński [...]. Informatio super dubio an sit signanda Commissio Introductionis Causae [...], [Romae 1772] INPR Isidorus, De Nativitate Domini, Passione et Resurrectione, Haganoae 1529. IoanOp Ioannes a Iesu Maria OCD, Opera Omnia, Coloniae Agrippinae 1622. IQE Isidorus, Quaestiones in Vet. Test.– In Exodum: PL ISP Iuvenalis, Satyrae, Parisiis 1644. IVM Ildefonsus, De Virginitate S. Mariae..., Parisiis 1576. Jarra St. od J. M. Papczyński, Mistyczny Kosciól Boży, transl. Eug. Jarra, Stockbridge, MA. 1965. Kr. [M. Kraus, SP], Provincia Poloniae Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum (1642-1686), ms.

28 tabula abbreviationum et siglorum (1692-1701?), in: Arch. Centr. Scholarum Piarum Budapestini. Kraus [M. Kraus, SP], Provincia Poloniae CC.RR. Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum (1642-1686), ms. (1692-1701?), – ACSP Hung., For. 0-6. Nr. 70. Krzyz. Cas. J. Krzyżanowski, MIC, Stanislaus a I. M. Papczyński (1631-1701), Magister Studii Perfectionis, Dissert. ad Laur. in S. Theol., ed. dactylogr. Romae 1963. LAA Stanislaus a I.M. Papczyński, Litterae ad P. Alexium Armini, S.P. (1688), – SH, 8. LCC Stanislaus a I.M. Papczyński, Litterae ad P. Cosmum Chiara, S.P. (1670), – SH, 4. LCG Lippomano L., Catena in Genesim ex authoribus ecclesiasti cis (...J connexa, Parisiis 1546. LCL Loeb Classical Library, London – Cambridge. LEP J. Lanspergius, Exegesis in Passionem D.N.I.C., in: Opera, Coloniae Agrippinae 1630. LG Lumen Gentium, Constit. Conc. Vatic. II. LGRM Ausführliches Lexicon der griechischen und römischen Mythologie I-VII, Supl. I-III, red. W.H. Roscher et al., Leipzig 1884-1937. LH Liturgia Horarum iuxta ritum Romanum. Officium divinum ex decreto sacrosancti oecumenici Concilii Vaticani II instauratum, auctoritate Pauli PP. VI promulgatum I-IV, Citta del Vaticano 1972. LHP J. Lanspergius, Homiliae in Passionem D.N.I.C., in: Opera, Coloniae Agrippinae 1630. LITA Laurentius Iustinianus, De triumphali agone mediatoris Christi, in: Opera omnia, Venetiis 1606. LLMA Lexicon Latinitatis Medii Aevi, Turnhout 1975: CChrM LMPD Leo Magnus, De Passione Domini: Corpus LP Lyranus N., Biblia Sacra... Postilla, Venetiis 1588. LPA M. Annaeus Lucanus, Pharsalia…, Amsterodami 1665. LSN Leo Magnus, Sermones, In Nativitate D.N.I.C.: PL. LSQ Idem, Sermones, De Quadragesima III: PL.

29 tabula abbreviationum et siglorum LThK Lexikon für Theologie und Kirche I-X, ed. J. Hofer, K. Rahner, Freiburg im Br. 1957-65. LUI Lessico Universale Italiano MIR Missale Romanum, Lectionarium I-III, Vaticani 1971 MH Macarius Aegyptius, Homiliae: PG MOPast I. Marchantius, Opuscula Pastoralia…, Coloniae Agrippinae 1642. MR Martyrologium Romartum Gregorii papae XIII jussu editum [..], ed. H. Delehaye et al., Taurinum 1939. Nav. Georgio A. Navikevičius, MIC, Stanislao di Gesù Maria Papczyński (1631-1701). Scolopio e Fondatore della Congregazione dei Padri Marani, Dissertatio ad Lauream in Fac. Hist. Eccl.,Roma 1960. NTGEU New Times Grande Enciclopedia Universale I-XX, Times Italia, Milano 1992. NV St. a I.M. Papczyński, Norma Vitae Religiosae...(1694-98): Positio, pp. 450-483. NVC [S. Papczyński], Norma Vitae Clericorum Recollectorum immaculatae Conceptionis B.V. Mariae alias Marianorum animabus Purgatorii Suffragantium in Regno Poloniae, Varsaviae 1687, descriptio ms. 1776: Prot. Bals., 210-222. NVD Nieremberg I.E., Vita Divina, Monasterii Westphaliae 1642. NVR [S. Papczyński], Norma Vitae Religiosae Congregationi B.V. Mariae sine labe Conceptae Eremitarum fidelibus defunctis praecipue Militibus et peste sublatis Suffragantium Proposita, ms. orig., Romae 1694/[1698]: ed. InstitHM (FHM 10, 2768), 2001. OC Ioannes Papczyński, Orator Crucifixus..., Cracoviae 1670 OT Cesare, Sallustio, Cicerone, Ovidio, Virgilio, Suetonio, Opere, ed. T. Tentori, Napoli 1914. PAMO Petrus de Alcantara, De Meditatione et Oratione libellus aureus, Coloniae Agrippinae 1624. Pawłowski D. Pawłowski, Vita P. Gasparis Drużbicki Poloni Sl., Cracoviae 1670: AGSI. PDK Polska – Jej Dzieje i Kultura I-II, ed. Stanisław Lam, Warszawa s.d.

30 tabula abbreviationum et siglorum PEK Podreczna Encyklopedia Koscielna I-XLIV, ed. Z. Chelmicki et al., Warszawa 1904-1916. PDIC Perus Damianus, De Inventione S. Crusis, in: D. Petri Damiani Opera, Romae 1606. PDO Petrus Damianus, Opuscula Nonnulla: PL. PG Patrologiae cursus completus. Series Graeca I-CLXI, ed. J.P. Migne, Paris 1857-66. PL Patrologiae cursus completus, Series Latina I-CCXVII, ed. J.P. Migne, Paris 1878-90. PLy S. Papczyński, Panegyris Lyrica Ep. Io. Gembicki decantata, Varsaviae s.d.: ed. InstitHM (FHM 10, 99-116), 2001. Positio Posnanien. Beatificationis et Canonizationis S.D. Stanislai a I.M. Papczyński..., Positio super Introductione Causae et super Virtutibus, Romae 1977. P.P. Copia Publica Transumpti Processus Ordinaria auctoritate in Curia Posnanien. constructi super fama sancttatis vitae, virtutum et miraculorum Servi Dei Stanislai Papczyński [...], ms. – APost.MIC, Romae. PPM [S. Papczyński], Panegyricus Principi Michaeli Korybuth consecratus, Varsaviae 1669: Ed. InstitHM (FHM 10, 117-146), 2001. PRAb Stanislaus a I.M. Papczyński, Protestatio Romam abeuntis (1667), – SH, 3. PRAr St. a I.M. Papczyński, Prodromus Reginae Artium, VarsaviaeCracoviae 1663, 1664, 1665, 1669/1670. Proc. Posn. – Acta originalia Processus Posnan. in Causa Beatificationis S. D. Stanislai Papczyński, in: AAP: APS 10. PSB Polski slownik biograficzny I-, ed. Polska Akademia Umiejetnosci (od 1957 PolskaAkademia Nauk), Krakow 1935Prot. Protocollum Ordinis Beatae Mariae Virginis Immaculatae Conceptionis Congregationis Polonae, Defunctorum et Parochorum Suffragatricis sub Regula Imitationis Decem Virtutum seu DecemBeneplacitorumB.Mariae V. [...] Connotantur cum consensu et supplicatione totius Congregationis per Adm Reverendum Patrem Ioachimum a Sancta Anna [...] Anno Virginei partus 1705 In Colle Mariano Eremi Corabieviensis die 13 Maij, Exemplar Ms. (ca 1744), Arch. priv. Muniak (Cracoviae).

31 tabula abbreviationum et siglorum Prot. Bals. Protocollum Ordinis Mariani immaculatae Conceptionis B.V. Mariae [...], Conscriptum a P. Fr. Alexio de S. Octaviano Fischer, eiusdem Ordinis [...] Comissario, ms., Balsamão 1758, – in Archivo Camerae Municipal, Vila Real (Lusitania). Proc. Posn. Acta originalia Processus Posnan. in Causa Beatificationis S. D. Stanislai Papczyński, in: AAP: APS 10. PSB Polski słownik biograficzny I: ed. Polska Akademia Umiejętności (od 1957 P. A. Nauk), Kraków 1935PVSim Stanislaus a I.M. Papczyński, Professio votorum simplicium (1656), – SH, 2. Relacje Relacje nuncjuszów apostolskich i innych osób o Polsce od roku 1548 do 1690 I-II, Berlin 1864. Resp. ad AFP Posnanien. Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Stanislai a I.M. Papczyński [...]. Responsio Ad Animadversiones R.P.D. Fidei Promotoris, Super Dubio An sit signanda Commissio Introductionis Causae [...], ed. Alegiani, ca 1775, – AAP: APS 9. RLLM Richardus a S. Laurentio, De Laudibus B. Mariae Virginis, Duaci 1625. RThom Revue thomiste. Revue doctrinale de théologie et philosophie, Paris, St. Maximin, Touluse 1893-1946, 1947RTST Rupertus Tuitiensis, De Sancta Trinitate et Operibus eius: Corpus Sawa Mistyczna swiątynia Boga którą w chrześcijaninie ukazał kapłan polski Czcigodny Ojciec Stanisław od J.M. etc., wyd. Kraków 1675, transl. sm., s.a. SC [Stanislaus a I. M. Papczyński], Secreta Conscientiae ad Reverendum Patrem N.N. Poloniae V[icarium] meum in Spiritualibus Magistrum (1656), – SH, 1. SGKP Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich I-XV, Ed. K. Sulimierski et al., Warszawa 18801902 (przedruk 1975-77). SH Scripta Historica P. Stanislai a I.M. Papczyński, ed. crit. InstitHM, Varsaviae 1999 (FHM 8). SLB Salvianus, Libri, Berolini 1877. SJPol Słownik języka polskiego I-X, PAN, red. W. Doroszewski, Warszawa 1958-1968. SLL Septem Linguarum Calepinus, Hoc est Lexicon Latinum, Patavii 81758, 2 voll.

32 tabula abbreviationum et siglorum SOP Suetonius Tranquillus, Opera omnia, Parisiis 1684. SPO Seneca L.A. Philosophus, Opera omnia, Antverpiae 1652. SSLP J. Sondel, Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 1997. Statuta Statuta Patrum Marianorum Ordinis B.V.M. sub tit. Immaculatae Conceptionis, Defunctis et Parochis in Cura Animarum suffragantium Congregationis Ppolonae, Romae 1723. Syd. Stefan M. Sydry, MIC, Czcigodny Sluga Boży O. Stanisław od Jezusa Maryi Papczyński i jego dzieło w świetle dokumentów, Warszawa 1937. TIC Toletus Fr., In Sacrosanctum Ioannis Evangelium Commentarii, Romae 1590. TDM St. a I.M. Papczyński, Templum Dei Mysticum..., Cracoviae 1675. Teix. João Teixeira Coelo de S. Paio, Vida do Ven. Servo de Deos, o Padre Estanislao de Jesus Maria, Fundador da Congregaçam e Ordem dos Religiósos..., Lisboa 1757. TLR Tertullianus, Liber de Resurrectione Carnis: PL. TMV S. Papczyński, Triumphus sine originali macula conceptae Magnae Virgini, in: D. Kochanowski, Novus asserendae Immaculatae Conceptionis Deiparae Virginis Modus, Casimiriae ad Cracoviam 21669, [XVIII-XIX]: ed. InstitHM (FHM 10, 147-154), 2001. TII Stanislaus a I.M. Papczyński, Testamentum Alterum (1699/1701), – SH, 14. VA P. Virgilii Aeneis, Opera, ed. Weise, Lipsciae 1844. VF [Mansuetus Leporini, OFM Ref.], Vita Fundatoris Congregationis Polonae Ordinis Immaculatae Conceptionis Beatae Mariae Virginis, in: Prot., pp. 3-16. VFSH Vincentius Ferrerius, Sermones hyemales, Lugduni 1558. VOL Virgilus, Opera, Lipsiae 1844. VW Casimirus Wyszyński, Vita Venerabilis Servi Dei Patris Stanislai a Iesu Maria Qui Congregationem Religiosorum Marianorum Immaculatae Conceptionis B. V.M. [...] instituit, ms. 1754, in transcr. ms. 1772 – APost.MIC. WEP Wielka Encyklopedia Powszechna I-XIII, Warszawa 19621970.

RkJQdWJsaXNoZXIy MjI2Mw==