26 lutego 1908 roku zostało zarejestrowane Stowarzyszenie Pedagogiczne Katolickie, maja˛ce na celu wychowanie młodziez˙y w duchu katolickim. Ks. Matulewicz nalez˙ał do załoz˙ycieli Stowarzyszenia. Co dwa tygodnie odbywały sie˛ posiedzenia, na których wygłaszano referaty poła˛czone z dyskusja˛172. Filareci wilen´scy, którzy w 1908 roku udali sie˛ na studia do Petersburga, załoz˙yli nowa˛ organizacje˛, która˛ nazwali „Odrodzenie”. Grupowali sie˛ głównie przy kos´ciele s´w. Katarzyny. Utrzymywali kontakt z Akademia˛, gdzie pracował zaprzyjaz´niony z ruchem ks. Matulewicz173. Innym polem działalnos´ci ks. Matulewicza były ambony kos´ciołów. Stolica cesarstwa była jednoczes´nie duz˙ym centrum katolicyzmu. Mieszkało tam około 50 ksie˛z˙y. Zdaniem ks. Bucˇysa, Matulewicz nalez˙ał do najwybitniejszych kaznodziejów. Miał donos´ny głos i lubił mówic´ do tłumów. Jego kazania, zgodnie z ówczesnym zwyczajem, trwały 40-60 minut. Najcze˛s´ciej głosił je w prokatedrze i kos´ciele s´w. Katarzyny174. W prokatedrze nawet kilka razy wypadło mu przemawiac´ w obecnos´ci biskupa175. Na jego konferencje w Kaplicy Maltan´skiej przy szkole wojskowej przychodziło sporo młodziez˙y176. Znane tez˙ sa˛ z tego czasu jego trwałe wie˛zi religijne z młodziez˙a˛ rosyjska˛177. Udzielał sie˛ równiez˙ w swojej ojczyz´nie. W warszawskich kursach społecznych brało udział kilkudziesie˛ciu Litwinów, którzy wracaja˛c do domu snuli plany zorganizowania podobnego spotkania w Kownie. Powstał dwunastoosobowy komitet, którego sekretarzem został ks. Kazimieras Šaulys. O pomoc zwrócono sie˛ do ks. Matulewicza. „Ja bardzo pragne˛ tego kursu. Tyle lat nie byłem na Litwie. Ufam, z˙e tam wzmocnie˛ mojego ducha”– pisał do organizatorów178. W projekcie zwracał uwage˛, aby nie ograniczac´ sie˛ tylko do prelegentów 77 172 F. Rutkowski, Biskup Antoni Malecki 1861-1935, Warszawa 1936, s. 5, przypis 2. 173 S. Gajewski, Chrzes´cijan´skie organizacje akademickie w Polsce (1889-1939), Rzeszów 1993, s. 30. 174 P. Bucˇys, Bažnycˇios..., dz. cyt., w: AJM, s. 23. 175 LL, s. 104. 176 Kucˇas, 59. 177 U. A. Floridi, Il servo di Dio G. Matulaitis e la conversione della Russia, estratto da „La Civiltà Cattolica” 1957, nadbitka, s. 9. 178 LL, s. 264, [20 XII 1907].
RkJQdWJsaXNoZXIy MjI2Mw==