nych motywów publicznego spokoju”, zaznaczaja˛c, z˙e administratorem diecezji wilen´skiej be˛dzie abp Ropp, metropolita mohylewski, pod którego jurysdykcja˛ pozostawało Wilno. Planowano, z˙e abp Ropp do Wilna mianuje swego wikariusza. Do chwili tej nominacji diecezja˛ wilen´ska˛ miał zarza˛dzac´ prałat Michalkiewicz25. Stosownie do wezwania papieskiego, Michalkiewicz 6 stycznia 1918 roku przesłał swoja˛ rezygnacje˛ na re˛ce nuncjusza Pacellego26. Nie złagodziło to jednak konfliktu. Niemcy wyrazili sprzeciw wobec abp. Roppa, który nawet nie mógł przybyc´ do Wilna. Ku niezadowoleniu Litwinów i Niemców, diecezja˛ wilen´ska˛ rza˛dził w dalszym cia˛gu prałat Michalkiewicz. W celu rozwia˛zania powstałych problemów papiez˙ Benedykt XV zwrócił sie˛ osobis´cie do swego kolegi ze studiów w Akademii Szlacheckiej – patriarchy antiochen´skiego Władysława Zaleskiego, Polaka pochodza˛cego z Litwy, z pros´ba˛ o wskazanie kandydata do Wilna. 18 stycznia 1918 roku patriarcha Zaleski zaproponował ks. Jana Uszyłłe˛, kanonika Kapituły Wilen´skiej, rektora seminarium duchownego w Wilnie, Polaka (chociaz˙ w Kurii Rzymskiej cze˛sto o nim pisano jako o Białorusinie), i ks. Jerzego Matulewicza. Zaznaczył, z˙e ks. Matulewicza nie zna osobis´cie, ale jego kandydature˛ na sufragana do Kowna wysuna˛ł wczes´niej bp Zygmunt Łozin´ski. O ks. Matulewiczu pisał: „Bardzo ma˛- dry, starannie wykształcony, taktowny, gorliwy, zdolny do wykonania wyja˛tkowych zadan´. Gotowy do zabiegania o pojednanie pomie˛dzy frakcjami. Mówia˛, z˙e jest raczej słabego zdrowia. [...] Jednakz˙e ta nominacja nie zadowoli wszystkich grup. Polacy be˛da˛ niezadowoleni, poniewaz˙ on jest Litwinem i synem chłopskim. Litwini takz˙e nie, poniewaz˙ usiłuja˛ za wszelka˛ cene˛ osadzic´ w Wilnie biskupa skrajnego nacjonaliste˛”27. Zarówno ks. Uszyłło, jak i ks. Matulewicz zyskali aprobate˛ Kurii Rzymskiej i juz˙ naste˛pnego dnia, 19 stycznia 1918, roku kardynał Gasparri wysłał telegram do nuncjusza Pacellego, prosza˛c go o zbadanie, który z tych dwóch kandydatów byłby lepiej przyje˛ty przez rza˛d nie141 25 ASV, ANM, rub. 3474, pismo Gasparriego do Pacellego, 6 I 1918. 26 Tamz˙e, rub. 4188, raport Pacellego dla Gasparriego, 4 II 1918. 27 Stolica, s. 54, pro memoria W. Zaleskiego dla sekretarza stanu P. Gasparriego, 18 I 1918.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjI2Mw==