sobieniu napisał w dzienniku: „Po rozbiciu wsze˛dzie przez bolszewików porza˛dku i po wstrzymaniu biegu z˙ycia nic nie moz˙na było w diecezji robic´; zacza˛ł mnie opanowywac´ jak gdyby jakis´ smutek czy niepokój lub znieche˛cenie. Poczułem, z˙e teraz rozpocznie sie˛ walka, z˙e jak gdyby nowa siła i jakas´ nowa moc wste˛puje we mnie, poczułem, z˙e zaczynam z˙yc´ na nowo. Obje˛ła mnie niedaja˛ca sie˛ wypowiedziec´ che˛c´ bronienia ukochanego Kos´cioła, cierpienia dla niego i pos´wie˛cenia mu sie˛ całkowicie. Chociaz˙ nie wymieniałem bolszewików, niemniej mówiłem przeciwko nim prosto, stanowczo, odwaz˙nie, wyjas´niaja˛c niemoralnos´c´, niegodziwos´c´ i kre˛tactwa ich nauki. Widocznie ludzie dobrze rozumieli, co chce˛ powiedziec´, słuchali wie˛c uwaz˙nie kaz˙dego zdania, zachowuja˛c je w pamie˛ci. Niech be˛dzie Bóg pochwalony i jego s´wie˛ty Kos´ciół wywyz˙szony, nasza najukochan´sza Matka”17. Te zapiski nalez˙a˛ do najbardziej osobistych i emocjonalnych w tym okresie. Zapał bp. Matulewicza udzielił sie˛ robotnikom. Wysłali do władz delegacje˛ z z˙a˛daniem oddania kos´cioła i uwolnienia uwie˛zionych. Rzeczywis´cie, s´wia˛tynie˛ wkrótce zwrócono, a 2 marca zwolniono prawie wszystkich uwie˛zionych18. W sprawie obrony ks. Muckermanna bp Matulewicz wysłał do Min´ska ks. Andrzeja Cikoto, a robotnicy swoich przedstawicieli19. Po dziewie˛ciu miesia˛cach Rosjanie wymienili ks. Muckermanna na swojego człowieka korzystaja˛c z pos´rednictwa Czerwonego Krzyz˙a. Sprawa ks. Muckermanna miała szeroki zasie˛g. Była to włas´ciwie walka o prawa człowieka i Kos´cioła. Swoje ocalenie Biskup niewa˛tpliwie zawdzie˛czał postawie katolików wilen´skich. Zaledwie przycichła sprawa Muckermanna, gdy 19 marca 1919 roku bp Matulewicz otrzymał nakaz władz komunistycznych, aby w cia˛gu trzech dni opus´cił swoje mieszkanie i przeniósł sie˛ na drugie pie˛tro. Wolno mu było zabrac´ tylko swoje łóz˙ko. Inne meble i sprze˛ty miały pozostac´ na miejscu20. Biskup mieszkał na pierwszym pie˛trze i na parterze. Drugie pie˛tro nie było jeszcze przystosowane do zamieszkania, 166 17 Journal, s. 196. 18 Journal, s. 214. 19 Journal, 205. 20 Journal, s. 228.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjI2Mw==