Wikariusz generalny diecezji lozan´skiej i genewskiej 14 sierpnia 1902 roku wydał ks. Matulewiczowi zas´wiadczenie o poprawnym z˙yciu w tamtejszej diecezji w cia˛gu trzech lat105. Po czym ks. Matulewicz natychmiast wyjechał. Juz˙ 21 sierpnia bp Kulin´ski powiadomił gubernatora kieleckiego i miejscowa˛ policje˛ o jego powrocie z zagranicy i o tym, z˙e zatrzymał sie˛ w Kielcach u swoich krewnych106. Niewa˛tpliwie przez studia fryburskie ks. Matulewicz bardzo sie˛ rozwina˛ł umysłowo i ubogacił duchowo. Jak zauwaz˙a bp Bucˇys, w Mariampolu, Kielcach, Warszawie i Petersburgu panował duch polski. We Fryburgu bowiem zetkna˛ł sie˛ z kultura˛ francuska˛ i niemiecka˛. W mies´cie dominował je˛zyk francuski, natomiast na uniwersytecie – je˛zyk niemiecki. W Akademii (i w seminariach) w naukach teologicznych ton nadawali jezuici. Na Uniwersytecie Fryburskim zetkna˛ł sie˛ z formacja˛ dominikan´ska˛107. Ta róz˙norodos´c´ niewa˛tpliwie sprawiła, z˙e ks Matulewicz nie tylko dobrze poznał kulture˛ europejska˛, ale tez˙ dostrzegł jej uniwersalny wymiar. 105 ADK, B II-5, k. 27. 106 Tamz˙e, k. 28, odpis pisma bp. Kulin´skiego, 8/21 VIII 1902. 107 P. Bucˇys, Bažnycˇios..., dz. cyt., w: AJM, s. 16.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjI2Mw==