Blogoslawiony Jerzy Matulewicz

wego biskupa: „Z prawdziwa˛ i niekłamana˛ rados´cia˛ spiesze˛ złoz˙yc´ Excellentissimo Domino najserdeczniejsze z˙yczenia z powodu Jego prekonizacji na prastare Biskupstwo Wilen´skie, be˛da˛c pewny, co podziela i cały nasz Episkopat, z˙e swa˛ nauka˛, cnota˛, s´wia˛tobliwos´cia˛ z˙ycia i wielka˛ równowaga˛ ducha be˛dzie umiał sprostac´ niezmiernie trudnym obowia˛zkom pasterzowania na tej stolicy biskupiej w dzisiejszych, tak cie˛z˙- kich, przełomowych czasach”88. Inaczej natomiast zareagowało polskie Wilno. Oprócz pojedynczych ksie˛z˙y wyraz˙aja˛cych swoja˛ rados´c´ Kapituła juz˙ 28 paz´dzienika 1918 roku donosiła Rattiemu o zaniepokojeniu Polaków i o nieche˛ci do Stolicy Apostolskiej z tego powodu, „z˙e na biskupa wilen´skiego został powołany Litwin”89. Taka reakcja była zaskoczeniem dla Rattiego. Obawiał sie˛ niezadowolenia ze strony Litwinów, a tymczasem niezadowoleni okazali sie˛ Polacy90. W długim lis´cie wyłoz˙ył Kapitule, jak powinien byc´ przyje˛ty nowy biskup91. Wkrótce po otrzymaniu nominacji do ks. Matulewicza przybyli z z˙yczeniami Litwini z Wilna: ks. Józef Kukta, kolega i przyjaciel, oraz przedstawiciele Rady: ks. Alfons Petrulis i Kazimierz Vizbaras. Prosili, z˙eby konsekracja odbyła sie˛ w Wilnie. Nalegali, aby najpierw przemówił po litewsku, gdyz˙ tego domaga sie˛ rza˛d litewski i Rada. Nominat sprzeciwił sie˛ z˙a˛daniu przemówienia najpierw po litewsku, argumentuja˛c, z˙e został biskupem nie dla rza˛du, ale dla ludzi i Kos´cioła. Delegaci wyrazili tez˙ z˙yczenie, aby wygłosił przemówienie po białorusku. Nominat zgodził sie˛, aby probulla została odczytana w tym je˛zyku, natomiast co do przemówienia obiecał jeszcze zasie˛gna˛c´ rady innych. Na wszelki wypadek prosił ks. Władysława Tołoczko, Białorusina z Wilna, o przygotowanie mu tekstu. 5 listopada przybyli z gratulacjami przedstawiciele Kapituły wilen´- skiej: ks. Michał Wieliczko i ks. Jan Uszyłło. Dla odmiany, „nie chcieli, z˙ebym był konsekrowany w Wilnie” i wyrazili sprzeciw, aby cokolwiek miało miejsce w je˛zyku białoruskim. Nominat powiedział, z˙e przebieg 153 88 Tamz˙e, list St. Zdzitowieckiego do Matulewicza, 26 XI 1918. 89 Stolica, 89-90, list Kapituły Wilen´skiej do Rattiego, 28 X 1918. 90 Tamz˙e, s. 90-91, raport Rattiego dla Gasparriego, 4 XI 1918. 91 Tamz˙e, s. 92-95.

RkJQdWJsaXNoZXIy MjI2Mw==